ΤΑ ΕΠΟΜΕΝΑ ΒΗΜΑΤΑ ΣΤΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ’ ....

Παρεμβαση πρεσβη ε.τ. Αλεξανδρου Μαλλια σε εκδήλωση του ΕΛΙΑΜΕΠ στο ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ,10 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2012

-

 -Η σημερινη συζητηση επικαιρη και αναγκαια. Η αποφαση του Διεθνους Δικαστηριου Χαγης είναι οροσημο για την Εξωτερικη Πολιτικη Ελλαδος  στη  μεταπολιτευτικη περιοδο.Ειμαστε η γενια  διπλωματων,   δημοσιογραφων,πολιτικων  που γαλουχηθηκε  με το οραμα της Χαγης.

Για πρωτη φορα στην μεταπολεμικη ιστορια ,η Ελλαδα εσυρθη στην Χαγη. ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΣΟΒΑΡΟ ΠΛΗΓΜΑ στην ηδη τρωθεισα αξιοπιστια της χωρας μας.Oι επιπτωσεις  της  Αποφασης της 5ης Δεκεμβριου  υπερβαινουν τις σχεσεις μας με την π.Γ.Δ.Μ.

 -Προσωπικα οπως το εχω ηδη πραξει,αναλαμβανω δημοσια και με αισθημα  ταπεινοφροσυνης   στον χωρο αυτο το μερος της ευθυνης που μου αναλογει  και που επιμεριζεται για τους χειρισμους μας την τελευταια εικοσαετια σε σχεση με την π.Γ.Δ.Μ. Ελπιζω το ιδιο να πραξουν και αλλοι,πολιτικοι,διπλωματες  αλλα και δημοσιογραφοι.

 Δεν εχω  ομως αυταπατες.Η δημοσια τοποθετηση  μετα την Χαγη των  πολιτικων μας ηταν απογοητευτικη. Χωρις ιχνος ενδοσκοπησης και αυτοκριτικης.Αλληλοκατηγοριες,επιστροφη στο παρελθον,υπεκφυγες.

 Για να   προσδιορισουμε τα επομενα βηματα μας εναντι της π.Γ.Δ.Μ.  πρεπει πρωτα να γνωριζουμε που βρισκομασθε σημερα .Η αναλυση μου ειναι η ακολουθη:

 ΠΡΩΤΟΝ :Η Εξωτερικη  πολιτικη  της Ελλαδος αντανακλα τη σημερινη εικονα ,πραγματικες δυνατοτητες ,δυναμικο και κυρος  της χωρας μας. Δυστυχως,αυτο που λεγαμε καποτε ”εξω παμε καλα” σε αντιδιαστολη υποθετω   με το ”μεσα δεν παμε καλα” δεν ισχυει πια.

 Μαλιστα,για πρωτη φορα μετα  την χουντα, η Ελλαδα ειναι σε φαση  βαθειας κρισης εμπιστοσυνης με τους φυσικους  της εταιρους ,την  Ευρωπαικη Ενωση.

 Σημερα εχουν κλονισθει και οι τρεις  εγερτηριες- πολιτικες  αρχες  με  τις οποιες κυβερνηθηκε η Ελλαδα   για μια τριακονταετια.Συγκεκριμενα:

 -Εχει κλονισθει η αξιοπιστια του  ”ανηκομεν εις την Δυσιν” του Κωνσταντινου Καραμανλη  που  σημερα τεινει να ερμηνευθει και να εφαρμοσθει μονο  ως οιονει εμπραγματο δικαιωμα η απαιτηση  εκ μερους  των   μνημονιακων εταιρων μας.

 -Εχει κλονισθει  στα ματια των ελληνων  το    συνθημα  ” η Ελλαδα ανηκει στους Ελληνες”  του Ανδρεα Παπανδρεου μιας και ολοι αναγνωριζουν ,εστω και αν την απορριπτουν ,οτι τελουμε υπο  διεθνη  κηδεμονια.Με περιορισμο της  κυριαρχιας που απο τον οικονομικο χωρο εχει πλεον επεκταθει και στον χωρο  που αποκαλουμε συμβατικα  ΠΟΛΙΤΙΚΗ.

 -Εχει  επισης κλονισθει  η   θεση  του Κωστα Σημιτη  ”Μια ισχυρη Ελλαδα μεσα σε μια ισχυρη Ευρωπη”.Δεν ειναι πολλοι αυτοι  που  πιστευουν -εκτος συνορων κυριως- οτι η σημερινη Ελλαδα ειναι ισχυρη.Ακομη δε λιγοτεροι στην Ελλαδα και στην Ευρωπη πιστευουν πως η  Ευρωπαικη Ενωση  ειναι ισχυρη.

 Επιπλεον,η  Ε.Ε. μεσα απο την κατ’ευφημισμο ”διαχειριση” της ελληνικης κρισης εχει    χασει το θεμελιο της ενοποιητικης προσπαθειας  που αποτελεσε  πολο ελξης και οραμα τριων γενιων ευρωπαιων πολιτων  απο τον Ατλαντικο μεχρι τα Ουραλια που συνοψιζεται σε τρεις λεξεις:ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ,ΑΞΙΕΣ ,ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ.Αξιες  ,οχι βεβαια χρηματιστηριακες ηη  συναλλαγματικες.

ΔΕΥΤΕΡΟΝ:Η απουσια ισχυρου και με αυτοπεποιθηση εργαλειου εξωτερικης πολτικης που ως φυσικο φορεα εχει το Υπουργειο Εξωτερικων. Υπηρξαν και στο παρελθον συχνα περιπτωσεις παραγκωνισμου και   αποδυναμωσης  της διπλωματικης υπηρεσιας ,την οποια οι διατελεσαντες υπουργοι εξωτερικων εξυμνουν  μονο οταν αναλαμβανουν και οταν παραδιδουν τη θεση τους.Υπηρξαν και  οι  εξαιρεσεις  οι οποιες απλα επιβεβαιωνουν τον κανονα.Σπανια ομως η διπλωματικη υπηρεσια και οι λοιποι κλαδοι  ησαν στη κατασταση που ειναι σημερα.  

  Δεν ειναι δυνατο να γινεται εξωτερικη πολιτικη  χωρις διπλωματες,η με διπλωματες και διοκητικο προσωπικο χωρις ηθικο,χωρις μεσα και χωρις πορους.Χωρις κινητρα,χωρις την αισθηση δικαιου  , χωρις ισες ευκαιριες .Οσο δεν αξιοποιειται η γνωση και η εμπειρια σε βαθος χρονου ,η χαραξη πολιτικης  θα στηριζεται στις αποψεις μιας ολιγομελους ομαδας η στην αποψη  του ενος και οχι στην αξιοποιηση του συνολου της  γνωσης.

 Αυτα τα λεγω διοτι εχουν αμεση σχεση και με το τροπο που χειρισθηκαμε  και την προετοιμασια του φακελλου μας στη Χαγη. 

 Συνεπως η διαχειριση της επομενης  ημερας  σε σχεση με την π.Γ.Δ.Μ.  και η ασκηση της εξωτερικης πολιτικης   γενικοτερα , προυποθετουν   την αμεση ενισχυση του υπουργειου εξωτερικων  και την θεσμικη θωρακιση  του.

Το υπουργειο εξωτερικων δεν  ανηκει σε κανενα πολιτικο κομμα Επισης,δεν μπορει να διοικειται με  χαρακτηριστικα δυναστειας.Ειναι ευτυχης συμπτωση οτι του υπουργειου προισταται την εποχη αυτη ο Σταυρος Δημας.

 ΤΡΙΤΟΝ : Η Αποφαση  του Δ.Δ.Χ. ,επιβαλλει την αναθεωρηση  του πλαισιου που οριοθετει και θεσμοθετει τις σχεσεις και την  πολιτικη μας εναντι της πρωην Γιουγκοσλαβικης Δημοκρατιας της Μακεδονιας ,οπως αυτη ειχε  δρομολογηθει απο την Ενδιαμεση  Συμφωνια. Εξηγω το σκεπτικο.

Κατ’αρχην ,καθε  διμερης συμφωνια αντανακλα τη δυνατοτητα συγκλισης υπο δεδομενες συνθηκες . Ειναι ενας συμβιβασμος.Η Ενδιαμεση Συμφωνια ηταν ενας δυσκολος συμβιβασμος και για τις δυο πλευρες.Δεν ηταν ομως η τελικη συνθηκη. Αυτη τουλαχιστον την ερμηνεια δεχθηκαν  και τα δυο μερη   στο αρθρο 23 παρ. 2.

 Στην Ελλαδα ,ουδεποτε ερμηνευθηκε η περιεβληθη τον τυπο  διεθνους Συνθηκης η οποια, κατα το Συνταγμα, προυποθετει κυρωση απο την Βουλη.

 Με τηνΑποφαση της Χαγης , η Eλλαδα καταδικασθηκε λογω παραβιασης μιας Συνθηκης  η οποια-οχι τυχαια-δεν εχει τυχει της συνταγματικα επιβαλλομενης κυρωσης.Δεν συνιστα νομο. Δεν εχει δημοσιευθει στην Εφημεριδα της Κυβερνησεως. Συνεπως,εδω εχουμε πλεον ενα πολιτικο και συνταγματικο ζητημα.

 Η Αποφαση του Δικαστηριου  εκδοθηκε μεν  με αφορμη την ελληνικη σταση στο Βουκουρεστι,πλην ,ομως, καλυπτει ολο το χρονικο διαστημα ισχυος της Ενδιαμεσης Συμφωνιας απο το 1995 μεχρι και την  κριση της υποθεσης απο το Δικαστηριο. Δηλαδη αφορα στην εφαρμογη της Συμφωνιας επι 16 χρονια.

 Πιστευει δηλαδη κανεις οτι  θα μπορουσε να προσφυγει σημερα η Ελλαδα,για παραβιασεις της Ενδιαμεσης Συμφωνιας απο την πΓΔΜ που πιστευουμε οτι εγιναν προ της 5ης Δεκεμβριου 2011;Οχι. Το Δικαστηριο εχει τελεσιδικησει. Η Αποφαση του ειναι δεσμευτικη.

 Η  Αποφαση του Δικαστηριου , περαν και εκτος   της απορριψης η μη αποδοχης   των ελληνικων επιχειρηματων ,εχει ερμηνευσει και αποφανθει κατα τροπο  μη θετικο για την Ελλαδα  σε σειρα θεμελιωδων αρθρων της Ενδιαμεσης Συμφωνιας ,που αποτελεσαν απο το 1992 τη ραχοκοκαλια των ελληνικων  στοχων και δεδομενων  στο πλαισιο των  μεσολαβητικων προσπαθειων της Ευρωπαικης Ενωσης  αρχικα ( Πινειρο) και των Ηνωμενων Εθνων εν συνεχεια ( Βανς-Οουεν 1993).

 Ενδεικτικα μνημονευω τα αρθρα  :

5  (συνομιλιες για  το ονομα-σταση πΓΔΜ),

6 (παρ.1 εγερση μειονοτικου)

7 (εχθρικες δραστηριοτητες και προπαγανδα,συμβολα ιστορικης  και πολιτιστικης  κληρονομιας)

11 (μη αρνηση Ελλαδος σε ενταξη πΓΔΜ σε διεθνεις οργανισμους)

 Για το συνολο των αρθρων αυτων  η Αποφαση του Δικαστηριου ειτε εχει  αποδεχθει  τις θεσεις των Σκοπιων ,ειτε  δεν εχει αποδεχθει  τα επιχειρηματα  και πειστηρια των Αθηνων.

 Την προσεχη εβδομαδα, μετα ουσιαστικη απραξια δυο ετων,  επαναλαμβανονται  οι συνομιλιες υπο τον κ. Μαθιου Νιμιτς .Ακριβως λογω της ”αρνητικης” δυναμικης που προκαλεσε η Αποφαση του Δικαστηριου .Η  πλευρα της π.Γ.Δ.Μ.  θα προσελθει πολιτικα ενισχυμενη, εχοντας υπερ αυτης και την  ερμηνεια της παρ. 2 της Αποφασης 817 του Συμβουλιου Ασφαλειας . Για πρωτη φορα μετα την υιοθετηση της απο το Συμβουλιο Ασφαλειας στις 7 Απριλιου 1993.

 Να γιατι υποστηριζω οτι η Αποφαση της Χαγης σηματοδοτει  και την μεταβαση απο το ΔΙΚΑΙΟ  στην ΠΟΛΙΤΙΚΗ.

Η Ελλαδα εχει να  κανει τις εξης  επιλογες:

Α)Να δεσμευεται απο την Ενδιαμεση Συμφωνια η οποια, εφεξης,δεν εξυπηρετει ,δεν στηριζει και  δεν επιτρεπει να προωθηθουν να συμφεροντα στις σχεσεις της με την  πρωην Γιουγκοσλαβικη Δημοκρατια της Μακεδονιας. Περαν του ζητηματος του  αρθρου 11, κατερρευσε και η σημασια  σειρας  θεμελιωδων διαταξεων της.

  Με βαση τα πραγματικα γεγονοτα και την αλλαγη του συχετισμου δυνατοτητων προτεινω την συμφωνα με το Αρθρο 23 παρ.2 καταγγελια της Ενδιαμεσης Συμφωνιας.Το δικαιωμα αυτο εχουν και τα δυο μερη .

 Ταυτοχρονα ,η Ελλαδα θα γνωστοποιησει  κατ’αρχην προς την πρωην Γιουγκοσλαβικη Δημοκρατια της Μακεδονιας ,αλλα και προς καθε ενδιαφερομενο και μη τριτο, οτι  οι  δωδεκα μηνες  ισχυος της Ενδιαμεσης Συφωνιας ειναι αρκετοι για να βρεθει λυση στο ονομα .

 Πρεπει να σκεφθουμε την αποκατασταση της ισορροπιας που εχει ανατραπει σε βαρος μας.

 Επειδη γνωριζω την ειδικη σημασια που αποδιδουν ορισμενοι στις λεξεις  ”ψυχραιμια και νηφαλιοτητα” ειδικα στο υπουργειοεξωτερικων,σημειωνω απλα οτι η σκεψη , η συσκεψη  και η περισκεψη   δεν μπορουν  να ειναι μονιμα υποκαταστατα   μιας πραγματικα  δυσκολης πολιτικης αποφασης.

 Β)Η Ελλαδα οφειλει και μπορει να επικαλεσθει την παραγραφο 3 του Διατακτικου της Αποφασης 845 ( 18 Ιουνιου 1993) του Συμβουλιου Ασφαλειας , ενημερωνοντας  τον Γενικο Γραμματεα των Ηνωμενων Εθνων  οτι αποδεχεται το Σχεδιο Συνθηκης  Vance-Owen ως  ισχυρη βαση για την  διεθετηση της εκκρεμοτητας για το ονομα .

 Θυμιζω οτι μονο το   σχεδιο  αυτο  που  περιειχε  και την ονομασια ” Νοva Makedonija”  ,για ολες τις χρησεις ,εχει  υιοθετηθει απο το Συμβουλιο Ασφαλειας των Ηνωμενων Εθνων. Στην Αποφαση 845 ,το Συμβουλιο Ασφαλειας …”commends to the parties  as a sound basis for the settlement of their difference the   proposals set forth  in annex  V to the report of the Secretary-General”.

 Στην πραγματικοτητα δεν υπαρχουν την στιγμη αυτη αριστες επιλογες

 Οταν υπηρχαν τις  αρνηθηκαμε .Οπως αρνηθηκαμε και εγκαιρες επισημανσεις και  εισηγησεις  σε  σχεση  με την Χαγη.Η διαδικασια που προτεινω συναδει με τις διεθνεις υποχρεωσεις της Ελλαδος και ανοιγει μια νεα προοπτικη για την διαφυλαξη των συμφεροντων μας .

 Δεν  μπορω να εξασφαλισω εκ προοιμιου το αποτελεσμα  της .Εκτιμω ,εν τουτοις, οτι μπορει να δωσει μια νεα δυναμικη στην ελληνικη διπλωματια μετα την  δυσμενη Αποφαση  της Χαγης.Ανεξαρτητα απο το περιεχομενο της, πρεπει να παραμεινουμε  αταλαντευτα σταθεροι στις  θεσεις μας.

                                                 .   .     .

Και μια λεξη για το δημοψηφισμα. Η προσφυγη σε δημοψηφισμα ,οπως τουλαχιστον το προωθει ο κ.Γκρουεφσκι  και υιοθετησε  πλεον και η σοσιαλδημοκρατικη  αντιπολιτευση ,δεν ειναι απλα ενας   προσωπικος πολιτικος ελιγμος. Ειναι ενα ισχυρο διπλωματικο μεσο που η κυβερνηση των Σκοπιων  χρησιμοποιει    προκειμενου να μεγιστοποιησει τα κερδη της  στην διαπραγματευση.

Υπο τους ορους αυτους,ηλθε νομιζω η στιγμη να υιοθετησει και η Ελλαδα αναλογη θεση. Ουτως η αλλως  ,με βαση το σημερινο  πολιτικο κομματικο  συσχετισμο ,κανενα πολιτικο κομμα δεν  θα μπορει να σηκωσει κυβερνητικα και   κοινοβουλευτικα   μονο του το πολιτικο βαρος μιας λυσης.

Εαν  διεξαχθει δημοψηφισμα στην πρωην Γιουγκοσλαβικη Δημοκρατια της Μακεδονιας ,θα πρεπει να γνωριζουν  ολοι  ,απο τωρα ,οτι με δημοψηφισμα θα κριθει και η τυχη  μιας συμφωνιας και στην  Ελλαδα.

(Ανιχνεύσεις)